Interview ihkv deelname aan programma Eiwitversneller Overijssel

Wie ben jij en wat is Lekker Lupine?

Ik ben Marieke Lameris en samen met André Jurrius ben ik oprichter van Lekker Lupine. Onze missie is het terugbrengen van Lupine op de Nederlandse akkers en op ieders bord. Hierin faciliteren wij de verbinding tussen telers, verwerkers, afnemers en consumenten van lupine. Wij zetten ons in voor de stimulering van plantaardige eiwitteelt voor humane consumptie en hier een rendabele markt voor te creëren.

We zijn 5 jaar geleden gestart vanuit een de Rabobank Food Forward Challenge. Hier ontmoette ik André, teler van Ekoboerderij de Lingehof en werd geïnspireerd om mee te werken aan het zichtbaarder maken van de waarde van Lupine voor bodem, biodiversiteit en ons bord. Met mijn ervaring in de marketingbranche zag ik kansen hoe ik Lekker Lupine en het verhaal van plantaardige eiwitteelt zichtbaarder kon maken en verbindingen tussen partijen kon aanjagen.

Nu een aantal jaar en veel pilots verder met een groeiend praktijknetwerk aan telers achter ons, zijn onze producten- zoals de lupine spread op de markt- en hopelijk binnenkort ook te vinden in de maaltijden van ziekenhuispatiënten door heel Nederland.
Via het landelijk programma “Goede Zorg Proef Je” -een programma voor betere voeding in de zorg-,hebben we met  Huuskes en een tiental ziekenhuizen onze spreads getest  in ziekenhuismaaltijden. Deze nieuwe vormen van verbinding en samenwerken zijn hoopgevend. Voor het verwaarden van de plantaardige eiwitteelt hebben we namelijk de hele keten nodig, van teler, verwerker en afnemer, tot aan de consument.

illustratie: Eiwitrijk en Vezelrijk: 2 smaken spreads gemaakt op basis van lupinebonen, groente en koolzaadolie. Nu verkrijgbaar via Oregional

Lupine is van oudsher een gewas wat in Nederland werd geteeld maar nu niet meer gewoon is. Waarom is het toch een interessant gewas om te telen voor humane consumptie?

Lupine wordt al sinds de oudheid gegeten in bijvoorbeeld Egypte en de Andes. Een paar honderd jaar geleden werd deze peulvrucht geïntroduceerd in Nederland. Toen werd een oneetbare variant van Lupine als bodemverbeteraar gebruikt. Echter moesten gemengde agrarische bedrijven plaats maken voor de opkomst van steeds meer grote, gespecialiseerde bedrijven waar monoteelt de norm werd. Hiermee verdween ook het verbouwen van deze lupine als onderdeel van het teeltplan.

Tegenwoordig komt de lupine weer terug als eetbare variant en wordt deze vaker succesvol geteeld. De lupineboon is een soort superfood, het is hoog in voedingswaarde. Vooral het relatief hoge eiwit en vezel gehalte maakt het een zeer geschikte bron aan nutriënten voor herstellende patiënten in zorginstellingen en ziekenhuizen.

De associaties die peulvruchten oproepen lopen uiteen, voor sommige roept het positieve herinneringen op aan traditionele gerechten van een oudere generatie. Voor anderen roept het associaties op van naoorlogs “arme lui’s eten” - saai in smaak maar vullend’. Dat beeld klopt echter in deze tijd helemaal niet meer en ik ben gestopt te zeggen dat peulvruchten een slecht imago hebben. Peulvruchten, zoals de lupine kunnen smaakvol, interessant en veelzijdig klaargemaakt worden. Men moet de consument wel recepten geven en leren hoe ze met lupine kunnen koken, hiervoor is veel inspiratie te halen uit keukens van over de hele wereld. Van Indiase curries tot Mexicaanse stoofgerechten. De veelzijdigheid van lupine komt tot uiting in de producten van Lekker Lupine zoals spreads voor broodbeleg, lupine pasta, eiwit rijk brood en ook de traditionele lupine conserven.  

Welke uitdagingen zijn er voor Lekker Lupine in de samenwerking met maatschappelijke instellingen en programma’s als Huuskes en Goede Zorg Proef Je?

In onze samenwerking willen we graag zo optimaal mogelijk aansluiten op de afnemer, op een manier die nog wel werkbaar is voor telers en verwerkers. Zo hebben wij talloze pilots uitgevoerd om voor Cateraars, Ziekenhuizen en Huuskes een geschikt lupine product te ontwikkelen. Na deze pilots, feedback en enquêtes hebben wij nu een lupine spread ontwikkeld die goed aansluit op de wensen van de afnemer.  Waarin wij als Lekker Lupine samen met de Ziekenhuizen, Cateraars en  Huuskes het product nog verder wil optimaliseren, is het verpakkingsgebruik. Nu hanteren ziekenhuizen eenpersoonsverpakkingen en wij hebben enkel 170 grams en 350 grams verpakkingen….

Ons streven is om minder plastic en verpakkingsmateriaal te gebruiken wat haaks staat op de norm om eenpersoonsverpakkingen in het ziekenhuis. Hierin zijn we nog aan het onderzoeken hoe men met minder verpakkingsmateriaal toch nog een product, geschikt voor de zorg, kan produceren.

Een tweede uitdaging is het voedselkader van het Voedingscentrum die gehanteerd wordt door ziekenhuizen en niet optimaal aansluiten op de spread van Lekker Lupine. Hoewel de spread een puur, onbewerkt product is van lupine, groente, koolzaadolie en een beetje zout, valt deze voor het Voedingscentrum in de categorie “gecombineerd product”. Deze categorie wordt als minderwaardig gezien en is vergelijkbaar met een bewerkt product. Terwijl de voedingswaarden echt uniek en onderscheidend zijn. Ziekenhuizen zijn huiverig om producten uit deze categorie te gebruiken als broodbeleg, hier valt de lupine spread automatisch ook onder. In de werving van nieuwe afnemers voor zorgmaaltijden, blijft dit voedselkader dus nog een drempel. Terwijl onze spreads qua nutriënten echt geweldig zijn; super voedzaam en lekker.

Welke impact kan op lange termijn gemaakt worden met de inzet van meer plantaardig eiwit in maatschappelijke instellingen?

Onze missie om een robuust netwerk aan telers, verwerkers, afnemers en consumenten van lupine te creëren is geen sprint maar een marathon. Samen zijn we de keten voor plantaardige eiwit teelt aan het ontwikkelen en versnellen, maar ook voor versnelling heb je een lange adem nodig. Dat doen we stap voor stap met elkaar.

Samenwerken met andere ondernemingen voor een programma zoals “Goede Zorg Proef Je” is een mijlpaal voor Lekker Lupine en hier hopen wij in de toekomst steeds meer van te kunnen doen. Met dit groeiend netwerk komt ook een groeiende waardering voor de teelt en consumptie van plantaardig eiwit - voor én van onze eigen bodem. Het laat zien dat het mogelijk is om met elkaar een duurzaam en robuust voedselsysteem te bouwen- een voedsel systeem dat ook nog eens lekker is. 

Dit was een Interview voor nieuwsbrief van Stimuland dd 17 juli 2025- Plantaardig eiwit van eigen bodem

Deze nieuwsbrief staat helemaal in het teken van de teelt en verwaarding van eiwitrijke gewassen (vlinderbloemigen). Want vlinderbloemigen zoals lupine, veldbonen, soja en erwten zijn gewassen die goed zijn voor de bodem, natuur, boer en consument. Ze binden stikstof en verbeteren de bodem, zijn weerbaar tegen klimaatverandering, ze veroorzaken minimale CO2-uitstoot en zijn lekker en voedzaam.

Via het Versnellingsprogramma Eiwitteelt en Verwaarding Overijssel stimuleert de Provincie Overijssel de teelt en verwerking van eiwitrijke gewassen, met als doel het ontwikkelen van volwaardige plantaardige eiwitketens in de provincie. Stimuland is penvoerder en procesbegeleider van dit veelbelovende programma en via deze nieuwsbrief delen we graag de kennis en ervaringen die met de praktijknetwerken van boeren al is opgedaan. Lekker Lupine is een van deelnemende praktijk netwerken.